Όλοι οι εργοδότες που απασχολούν έμμισθους ή ημερομίσθιους εργαζόμενους, είναι υποχρεωμένοι από το νόμο να παρακρατούν από τον μισθό τους τον αντίστοιχο φόρο μισθωτών υπηρεσιών και να τον αποδίδουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Ο τρόπος της παρακράτησης του φόρου μισθωτών υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.) που βαρύνει τους εργαζόμενους, ορίζεται από τις διατάξεις του Ν.4172/2013.
Ο παρακρατούμενος κατά τα ανωτέρω φόρος αποδίδεται στο Δημόσιο από τους εργοδότες μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής του υποκείμενου σε παρακράτηση εισοδήματος, με τις προσωρινές δηλώσεις του άρθρου 60 του Ν.4172/2013.
Σε περίπτωση υποβολής εμπρόθεσμης δήλωσης, με καταληκτική ημερομηνία πληρωμής επίσημη αργία, Σάββατο ή Κυριακή, η προθεσμία πληρωμής παρατείνεται μέχρι την αμέσως επόμενη εργάσιμη ημέρα για τη φορολογική διοίκηση.
Υπόχρεοι
Τα ακόλουθα πρόσωπα υποχρεούνται να παρακρατούν φόρο σύμφωνα με το σύστημα φορολόγησης στην πηγή:
α) κάθε φυσικό πρόσωπο που αποκτά κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που διενεργεί πληρωμές ή δίνει παροχές σε είδος στους εργαζομένους τους ή υπαλλήλους τους,
β) κάθε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που καταβάλλει συντάξεις σε φυσικά πρόσωπα,
γ) ταμεία κοινωνικής ασφάλισης ή παρόμοιες οντότητες που διενεργούν πληρωμές στους ασφαλισμένους τους.
Θυμίζουμε ότι, εισόδημα το οποίο απαλλάσσεται από το φόρο, δεν υπόκειται σε παρακράτηση.
Πιο συγκεκριμένα,
Οι υπόχρεοι της παραγράφου 1 του άρθρου 59 του Ν. 4172/2013 οι οποίοι προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 60 καθώς και οι υπόχρεοι του άρθρου 62 που προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 64, αποδίδουν τον παρακρατηθέντα φόρο με προσωρινές δηλώσεις ως ακολούθως:
Οι εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες αρχικές και τροποποιητικές προσωρινές δηλώσεις απόδοσης του παρακρατηθέντα φόρου, υποβάλλονται και ο φόρος αποδίδεται με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου, στο δικτυακό τόπο www.gsis.gr.
Ειδικότερα, η δήλωση απόδοσης του φόρου που παρακρατείται για τις κάθε είδους αμοιβές των αξιωματικών και για το κατώτερο πλήρωμα του εμπορικού ναυτικού, από τους υπόχρεους υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. όπου και καταχωρείται το ποσό του φόρου στον ΚΑΕ 113 με είδος φόρου 1156 και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στον ΚΑΕ 891, εκδίδεται η ταυτότητα οφειλής και ο φόρος αποδίδεται μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι διαχειριστές πάγιας προκαταβολής, οι υπόλογοι χρηματικών ενταλμάτων του δημοσίου γενικά και οι διαχειριστές χρηματικού που παρακρατούν φόρο στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και δεν δύνανται να αποδώσουν τον παρακρατηθέντα φόρο μέσω του κεντρικού τους φορέα υποβάλλουν προσωρινή δήλωση στην Δ.Ο.Υ. της περιφέρειάς τους από όπου εκδίδεται η ταυτότητα οφειλής και ο φόρος αποδίδεται μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων. Όσοι από τους ανωτέρω υπόχρεους δύνανται να αποδίδουν τον φόρο μέσω του κεντρικού τους φορέα, η υποβολή της προσωρινής δήλωσης γίνεται με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου, στο δικτυακό τόπο www.gsis.gr.
Εργοδότες υπόχρεοι σε υποβολή προσωρινής δήλωσης που καταβάλλουν εισόδημα για μισθωτή εργασία σε εργαζόμενους ή υπαλλήλους τους, έχουν την υποχρέωση υποβολής της δήλωσης αυτής ακόμα και στην περίπτωση που δεν προκύπτει φόρος για απόδοση. Ειδικά στην περίπτωση που οι υπόχρεοι εργοδότες παύουν να απασχολούν προσωπικό, υποχρεούνται να υποβάλλουν προσωρινή δήλωση και να συμπληρώνουν την ειδική ένδειξη που αναγράφεται επί του εντύπου, προκειμένου να μην εκδοθεί πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου.
Σε περίπτωση αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας ολοκλήρωσης της υποβολής της δήλωσης, αυτή υποβάλλεται άμεσα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., με συνημμένο το εκτυπωμένο αποδεικτικό στοιχείο της μη δυνατότητας υποβολής της.
(Σχετ. ΠΟΛ.1049/11.2.2014)
Παρακράτηση Φ.Μ.Υ. στο εισόδημα από Μισθωτή Εργασία και συντάξεις
Οι παραπάνω υπόχρεοι οι οποίοι καταβάλλουν εισόδημα για μισθωτή εργασία και συντάξεις, προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου ως ακολούθως:
α) Στους αμειβόμενους με μηνιαίο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις συμπεριλαμβανομένων και των εφάπαξ παροχών που συνεντέλλονται με τις τακτικές αποδοχές, στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες με σχέση μίσθωσης εργασίας πάνω από ένα έτος στον ίδιο εργοδότη ή με σχέση μίσθωσης εργασίας αορίστου χρόνου, στις συντάξεις ή άλλες παροχές παρόμοιας φύσης, που καταβάλλονται από ταμεία επικουρικά, μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοήθειας, με βάση την κλίμακα του άρθρου 15 και τις μειώσεις φόρου του άρθρου 16 μετά από προηγούμενη αναγωγή του μηνιαίου εισοδήματος σε ετήσιο, ως ακολούθως:
Οι εκκαθαριστές μισθοδοσίας προσδιορίζουν, το μηνιαίο καθαρό εισόδημα κάθε δικαιούχου αφαιρώντας από το ακαθάριστο ποσό του μισθού ή της σύνταξης ή της οποιασδήποτε καταβαλλόμενης παροχής μόνο τα ποσά των νόμιμων κρατήσεων για υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές, που για την καταβολή τους βαρύνεται ο μισθωτός ή ο συνταξιούχος.
Στην έννοια του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος περιλαμβάνονται οι αποδοχές που συνεντέλλονται (δηλαδή συνεκκαθαρίζονται) μαζί, σε μία μισθοδοτική κατάσταση.
Οι εκκαθαριστές μισθοδοσίας κάθε μήνα διενεργούν αναγωγή του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος με βάση τις πραγματικές καταβαλλόμενες αποδοχές προκειμένου να προσδιορισθεί το συνολικό ετήσιο καθαρό εισόδημα κάθε δικαιούχου.
Ο υπολογισμός του συνολικού ετήσιου καθαρού εισοδήματος γίνεται με πολλαπλασιασμό των καθαρών μηνιαίων αποδοχών επί 12 ή επί 14 όταν καταβάλλονται δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδομα αδείας τα οποία αθροιστικά λαμβανόμενα ισοδυναμούν με δύο μισθούς.
Το ποσό του φόρου που αναλογεί βάσει της φορολογικής κλίμακας του άρθρου 15 και των μειώσεων φόρου του άρθρου 16 μειώνεται κατά ποσοστό 1,5% και το υπόλοιπο αποτελεί το φόρο που πρέπει να παρακρατείται σε ετήσια βάση. Το ένα δέκατο τέταρτο (1/14) ή το ένα δωδέκατο (1/12) του ποσού αυτού (ανάλογα με το αν καταβάλλονται ή όχι δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας), αποτελεί το φόρο που παρακρατείται κάθε μήνα από τον υπόχρεο εργοδότη, κατά την καταβολή των μισθών ή των συντάξεων.
Η παρακράτηση έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εφαρμόζεται στο μηνιαίο καθαρό εισόδημα και υπολογίζεται με συντελεστή που αντιστοιχεί στο ετήσιο καθαρό εισόδημα όπως αυτό προκύπτει μετά την προηγουμένη αναγωγή των μηνιαίων αποδοχών σε ετήσιες, σύμφωνα με τα ανωτέρω.
β) Στο φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτούν οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα που υπηρετεί σε πλοία του εμπορικού ναυτικού με τους συντελεστές της παραγράφου 2 του άρθρου 15 του αυτού νόμου. Στα εισοδήματα αυτής της περίπτωσης επίσης διενεργείται παρακράτηση έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Ο φόρος που παρακρατείται μειώνεται κατά ποσοστό 1,5 κατά την παρακράτησή του.
γ) Στα εισοδήματα που καταβάλλονται αναδρομικά με βάση νόμο ή δικαστική απόφαση ή συλλογική σύμβαση, ή καθυστερημένα με συντελεστή 20% στο καταβαλλόμενο φορολογητέο εισόδημα. Στα εισοδήματα αυτής της περίπτωσης δεν διενεργείται παρακράτηση έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
δ) Στις ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές που εισπράττει καθυστερημένα ο δικαιούχος εισοδήματος από μισθωτή εργασία σε φορολογικό έτος μεταγενέστερο, με συντελεστή 20% στο καταβαλλόμενο φορολογητέο εισόδημα. Στα εισοδήματα αυτής της περίπτωσης δεν διενεργείται παρακράτηση έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Παρακράτηση Φ.Μ.Υ. στους αμειβομένους με ημερομίσθιο
Ο υπολογισμός του παρακρατούμενου φόρου σε όλους όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, είτε αυτοί παρέχουν υπηρεσίες με σχέση μίσθωσης εργασίας πάνω από ένα έτος στον ίδιο εργοδότη είτε παρέχουν υπηρεσίες με σχέση μίσθωσης εργασίας αορίστου χρόνου είτε παρέχουν υπηρεσίες ορισμένου χρόνου αλλά διάρκειας μικρότερης από ένα έτος, γίνεται με βάση την κλίμακα του άρθρου 15 και τις μειώσεις φόρου του άρθρου 16 του ίδιου νόμου μετά από προηγούμενη αναγωγή των ημερομισθίων σε ετήσιο ποσό.
Διευκρινίζουμε ότι με τις νέες διατάξεις του ν.4172/2013 δεν προβλέπεται η παρακράτηση με συντελεστή 3% στο ακαθάριστο ποσό του ημερομισθίου που οριζόταν από τις διατάξεις του ν.2238/1994 (περ. β' παρ.1 άρθρου 57) οι οποίες έπαψαν να ισχύουν.
Ο ανωτέρω υπολογισμός παρακρατούμενου φόρου, εφαρμόζεται και για τους ξεναγούς που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 37 του ν.1545/1985 (ξεναγοί που έχουν την προβλεπόμενη άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος και συμβάλλονται με τουριστικά - ταξιδιωτικά γραφεία, με μέλη της ένωσης εφοπλιστών επιβατηγών πλοίων και με τουριστικά γραφεία του εξωτερικού άμεσα ή με τα παραρτήματα - πρακτορεία τους στην Ελλάδα, για την πραγματοποίηση τουριστικών προγραμμάτων, που εκείνα οργανώνουν), καθόσον σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 37 του ν.1545/1985, οι ξεναγοί αυτοί συνδέονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας με τους εργοδότες τους και συνεπώς αποκτούν εισόδημα από μισθωτή εργασία σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. β' της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013.
* Οι εκκαθαριστές μισθοδοσίας κατά την καταβολή αποδοχών από 01.08.2015 και μετά, για μισθωτούς με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, προκειμένου να υπολογίσουν τη μηνιαία παρακράτηση Φ.Μ.Υ. με βάση την κλίμακα του άρθρου 15 και τη μείωση φόρου του άρθρου 16, θα πρέπει να περιορίζουν αναλογικά το μηνιαίο φόρο που προκύπτει σε τόσα δωδέκατα όσοι και οι μήνες που διαρκεί η σύμβαση. Συνεπώς, αν η σύμβαση είναι πεντάμηνη, η μηνιαία παρακράτηση, θα περιοριστεί σε 5/12 του προκύπτοντος μηνιαίου φόρου.
Παρακράτηση Φ.Μ.Υ. σε εφάπαξ παροχές, πρόσθετες αμοιβές, παροχές σε είδος
Στις καθαρές αμοιβές για υπερωριακή εργασία, επιχορηγήσεις, επιδόματα, καθώς και στις κάθε άλλου είδους, πρόσθετες αμοιβές ή εφάπαξ παροχές, οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές, ο παρακρατούμενος φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 20% στο καταβαλλόμενο ποσό των ανωτέρω αμοιβών. Όσον αφορά στις παροχές σε είδος, λόγω του ότι η αποτίμησή τους είναι δυσχερής έως και αδύνατη κατά τη στιγμή της χορήγησής τους, δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου επί των παροχών αυτών αλλά ο οφειλόμενος φόρος υπολογίζεται κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, δεδομένου ότι η αξία τους (εφόσον αυτές φορολογούνται) προσαυξάνει το εισόδημα από μισθωτή εργασία των δικαιούχων.
Σε περιπτώσεις που έχει ήδη διενεργηθεί παρακράτηση φόρου επί των παροχών αυτών, ο φόρος αυτός θα συμψηφισθεί κατά την εκκαθάριση.
Με τον ανωτέρω συντελεστή 20% διενεργείται και η παρακράτηση του φόρου στο εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτούν, κατά περίπτωση, ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές, προπονητές, καθώς και άλλοι αμειβόμενοι αθλητές, εξαιτίας της υπογραφής συμβολαίου μετεγγραφής ή της ανανέωσης συμβολαίου συνεργασίας με ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρίες ή αναγνωρισμένα αθλητικά σωματεία, καθόσον οι αμοιβές των ανωτέρω προσώπων από τα συμβόλαια αυτά αποτελούν πρόσθετες αμοιβές που δεν συμπεριλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές τους.
Διευκρινίζουμε, ότι με τον ανωτέρω συντελεστή δεν επέρχεται εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης των δικαιούχων για τα εισοδήματα αυτά.
Τέλος, η ισομερής κατανομή που προβλεπόταν από τις προϊσχύουσες διατάξεις του ν.2238/1994 για τα ανωτέρω εισοδήματα, που προέρχονται από συμβόλαια που έχουν υπογραφεί από 1.1.2010 μέχρι και 31.12.2013, προκειμένου να φορολογηθούν τα εισοδήματα αυτά σε όλα τα έτη, για τα οποία διαρκεί το εκάστοτε συμβόλαιο, θα εξακολουθήσει να υφίσταται και στις περιπτώσεις που η λήξη των συμβολαίων αυτών επεκτείνεται και σε φορολογικά έτη από το 2014 και μετά. Κατ' ανάλογη εφαρμογή, τα ανωτέρω περί ισομερούς κατανομής, ισχύουν και για συγγραφείς, μουσουργούς και καλλιτέχνες ζωγράφους ή γλύπτες ή χαράκτες από τα έργα της πνευματικής τους παραγωγής, που όπως προβλεπόταν από τις προϊσχύουσες διατάξεις του ν.2238/1994, το εισόδημα που αποκτούν από τα έργα της πνευματικής τους παραγωγής κατανέμεται σε ίσα μέρη για να φορολογηθεί στο έτος κτήσης του και στα τρία επόμενα έτη. Για όλους τους ανωτέρω (ποδοσφαιριστές, συγγραφείς, κλπ.), και όσον αφορά είτε νέα συμβόλαια που υπογράφονται από 1.1.2014 και μετά είτε νέα έργα πνευματικής παραγωγής που ξεκινούν από 1.1.2014 και μετά, έχουν ισχύ οι διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ.4 του άρθρου 8 του ν.4172/2013, σύμφωνα με τις οποίες χρόνος κτήσης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απέκτησε το δικαίωμα είσπραξής του.
Παρακράτηση Φ.Μ.Υ. σε αναδρομικά εισοδήματα
Στα εισοδήματα που καταβάλλονται αναδρομικά, όπως αυτά αναφέρονται στο άρθρο 46 του ΚΦΕ, ο φόρος που παρακρατείται υπολογίζεται με συντελεστή 20% στο καταβαλλόμενο ποσό. Περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ.4 του άρθρου 8 του ν.4172/2013, διευκρινίζουμε, ότι όταν καταβάλλονται αναδρομικά εισοδήματα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις για τα οποία το δικαίωμα είσπραξης ανάγεται σε έτος όπου τα εισοδήματα αυτά είτε απαλλάσσονταν από το φόρο είτε φορολογούνταν αυτοτελώς με ειδικό συντελεστή, τότε στις περιπτώσεις αυτές είτε δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου είτε παρακρατείται φόρος με τον ίδιο ειδικό συντελεστή αντίστοιχα.
Παρακράτηση Φ.Μ.Υ. στις αμοιβές αξιωματικών και κατωτέρου πληρώματος που υπηρετούν σε πλοία του εμπορικού ναυτικού
Στις αποδοχές που λαμβάνουν οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα εξαιτίας των υπηρεσιών τους σε πλοία του εμπορικού ναυτικού, διενεργείται παρακράτηση φόρου 15% για τους αξιωματικούς και 10% για το κατώτερο πλήρωμα.
Επισημαίνουμε ότι, δεν προβλέπεται απαλλαγή από παρακράτηση φόρου στις αποδοχές των αλλοδαπών κατώτερων πληρωμάτων των εμπορικών πλοίων. Επιπλέον διευκρινίζουμε τα εξής:
i) Σε πλοία με ελληνική σημαία που εκτελούν διεθνείς μεταφορές η ως άνω παρακράτηση διενεργείται τόσο σε φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας όσο και σε φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού. Η παρακράτηση αυτή διενεργείται από την ημεδαπή πλοιοκτήτρια ή διαχειρίστρια εταιρεία, ενώ σε περίπτωση αλλοδαπής πλοιοκτήτριας, η παρακράτηση διενεργείται από τη διαχειρίστρια εταιρεία στην Ελλάδα.
ii) Σε πλοία με ξένη σημαία που εκτελούν διεθνείς μεταφορές και η διαχείρισή τους γίνεται από την Ελλάδα, η ως άνω παρακράτηση διενεργείται μόνο σε φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας. Η παρακράτηση αυτή διενεργείται από την ημεδαπή πλοιοκτήτρια ή διαχειρίστρια εταιρεία, ενώ σε περίπτωση αλλοδαπής πλοιοκτήτριας, η παρακράτηση διενεργείται από τη διαχειρίστρια εταιρεία στην Ελλάδα.
iii) Σε πλοία που εκτελούν εσωτερικούς πλόες είτε με ελληνική είτε με ξένη σημαία, η ως άνω παρακράτηση διενεργείται τόσο σε φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας όσο και σε φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού. Η παρακράτηση διενεργείται από τις ημεδαπές ή αλλοδαπές πλοιοκτήτριες ή διαχειρίστριες εταιρείες.
Παρακράτηση Φ.Μ.Υ. στις συντάξεις που καταβάλλονται από ταμεία επικουρικά, μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοήθειας
Όσον αφορά στην παρακράτηση φόρου στις συντάξεις που καταβάλλονται από τα ανωτέρω ταμεία, δεν προβλέπεται η χρήση των συντελεστών 5%, 10%, 15% που ορίζονταν από τις διατάξεις του ν.2238/1994 οι οποίες έπαψαν να ισχύουν.
Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε. «Η.Δ.Ι.Κ.Α. Α.Ε.» του ν.3607/2007 (Α'247) όπως ισχύει, ως ενιαίος φορέας ελέγχου και πληρωμών συντάξεων των δικαιούχων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και του Δημοσίου κατ' εφαρμογή της παραγράφου 8 της υποπαραγράφου ΙΑ.6. του Ν.4093/2012 όπως ισχύει, υποχρεούται να υπολογίζει την παρακράτηση φόρου ως ακολούθως: Το συνολικό φορολογητέο εισόδημα από συντάξεις καθώς και άλλες παροχές παρόμοιας φύσης που καταβάλλονται από ταμεία επικουρικά, μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοήθειας, σε μηνιαία βάση, αθροιστικά λαμβανόμενο ανά δικαιούχο αποδοχών, υποβάλλεται σε φόρο με βάση την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 15 και τις μειώσεις φόρου του άρθρου 16 του ν.4172/2013 μετά από προηγούμενη αναγωγή του σε ετήσιο. Ο προκύπτων φόρος (αναλογών και παρακρατηθείς) μερίζεται ανάλογα και με βάση τα ποσά του φορολογητέου εισοδήματος κάθε σύνταξης ή παροχής, που αθροιστικά λήφθηκαν για τον υπολογισμό του συνολικού αυτού φόρου.
Οι φορείς ανεξαρτήτως νομικής μορφής και ονομασίας που καταβάλλουν συντάξεις και άλλες παροχές παρόμοιας φύσης με τα ταμεία επικουρικά, μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοήθειας, σε μηνιαία βάση και δεν εξυπηρετούνται από την «Η.Δ.Ι.Κ.Α. Α.Ε.» του ν.3607/2007 (Α'247), προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου με βάση την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 15 και τις μειώσεις φόρου του άρθρου 16 του ν.4172/2013 μετά από προηγούμενη αναγωγή σε ετήσιο, ξεχωριστά για κάθε σύνταξη ή άλλη παρόμοια μηνιαία παροχή.
Η νέα κλίμακα του άρθρο 15, παρ. 1, Ν. 4172/2013, βάσει της οποίας γίνονται οι παρακρατήσεις ορίζει τα εξής:
| Εισόδημα (Μισθοί, Συντάξεις, Επιχ. Δραστηριότητα) | Φορ. Συντελεστής |
|---|---|
| 0 - 20.000 | 22% |
| 20.001 - 30.000 | 29% |
| 30.001 - 40.000 | 37% |
| Υπερβάλλον | 45% |
Όσον αφορά στις μειώσεις του άρθρου 16 ισχύουν τα εξής:
Σύμφωνα με το άρθρο 16, του Ν.4172/2013, για εισοδήματα τα οποία αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και μετά, παρέχεται έκπτωση από το φόρο, η οποία μάλιστα συνδέεται και με τον αριθμό των τέκνων του φορολογούμενου.
Πιο συγκεκριμένα, παρέχεται μείωση φόρου κατά 1.900 ευρώ όταν:
α) το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις που προκύπτει κατά την εφαρμογή του άρθρου 15 δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ,
β) ο φορολογούμενος δεν έχει εξαρτώμενα τέκνα.
Για του φορολογούμενους οι οποίοι έχουν εξαρτώμενα τέκνα ισχύουν τα εξής:
Φορολογούμενος με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο δικαιούται μείωση φόρου κατά 1.950 ευρώ.
Φορολογούμενος με δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα δικαιούται μείωση φόρου κατά 2.000 ευρώ.
Φορολογούμενος με τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα και άνω δικαιούται μείωση φόρου κατά 2.100 ευρώ.
Τέλος, όταν το φορολογητέο εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ, το ποσό της μείωσης μειώνεται κατά 10 ευρώ ανά 1.000 ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις.
Προκειμένου να διατηρηθεί η παραπάνω μείωση φόρου, ο φορολογούμενος απαιτείται να πραγματοποιήσει δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών στην ημεδαπή ή σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., οι οποίες να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών, χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού κ.λπ., το ελάχιστο ποσό των οποίων προσδιορίζεται ως ποσοστό του φορολογητέου εισοδήματος του, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:
Για εισόδημα από 1 έως 10.000 ευρώ, ποσοστό ελάχιστης δαπάνης με ηλεκτρονική συναλλαγής και μέσα πληρωμής με κάρτα 10%.
Για εισόδημα από 10.000,01 έως 30.000 ευρώ, ποσοστό ελάχιστης δαπάνης με ηλεκτρονική συναλλαγής και μέσα πληρωμής με κάρτα 15%.
Για εισόδημα από 30.000,01 και άνω, ποσοστό ελάχιστης δαπάνης με ηλεκτρονική συναλλαγής και μέσα πληρωμής με κάρτα 20%.
Από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για την πραγματοποίηση των παραπάνω δαπανών εξαιρούνται:
α. φορολογούμενοι εβδομήντα (70) ετών και άνω,
β. άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω,
γ. όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση,
δ. οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
Για τους φορολογούμενους του προηγούμενου εδαφίου, απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων ίσης αξίας, σύμφωνα με την κλίμακα της προηγούμενης περίπτωσης.
Αν δεν καλύπτεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό της παραπάνω κλίμακας, τότε ο φόρος προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή είκοσι δύο τοις εκατό (22%).
Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και προσκόμισης αποδείξεων για την πραγματοποίηση δαπανών:
α. οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών,
β. οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή,
γ. οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
δ. όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και
ε. οι φυλακισμένοι.
Τα ανωτέρω, περί εξόφλησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, ισχύουν για το φορολογικό έτος 2017 και επόμενα!
Παράδειγμα:
Για ποσό εισοδήματος 30.000 ευρώ το ποσό μείωσης του φόρου είναι 1.200 ευρώ. 30.000-21.000=9.000, 9.000*100/1000=900, 2.100-900=1.200.
Ενώ για το φορολογικό έτος 2016 η μείωση γίνεται ως εξής:
Για φορολογούμενο, χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, με ποσό εισοδήματος 30.000 ευρώ το ποσό μείωσης του φόρου είναι 1.800 ευρώ.
30.000-20.000=10.000, 10.000*10/1000=100, 1.900-100=1.800.
Σημειώνουμε ότι, με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ιδίου ως άνω νόμου ορίζεται ότι οι φορολογούμενοι που δεν έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα δεν δικαιούνται την προαναφερθείσα μείωση φόρου. Εξαιρετικά, όσοι διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και εμπίπτουν στην περίπτωση α' ή β' του εν λόγω άρθρου, δικαιούνται τις μειώσεις φόρου, αλλά αυτές δεν θα τους χορηγούνται κατά τη διαδικασία παρακράτησης φόρου, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθούν οι προϋποθέσεις χορήγησής τους αλλά θα υπολογίζονται κατά την εκκαθάριση.
Παραδείγματα παρακράτησης φόρου μισθωτών υπηρεσιών και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης
1) Έστω ότι μισθωτός του Δημοσίου, χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, λαμβάνει για παράδειγμα καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.650 ευρώ (σταθερές για όλους τους μήνες του 2015).
Ετήσιο καθαρό εισόδημα: 12 x 1.650 = 19.800 ευρώ
Ετήσιος φόρος (βάσει κλίμακας και βάσει των μειώσεων του άρθρου 16 του N.4172/2013): 4.356 - 1.900 = 2.456 ευρώ
Μείωση φόρου λόγω παρακράτησης: 2.456 x 1,5% = 36,84 ευρώ
Φόρος που παρακρατείται κάθε μήνα: 2.456 - 36,84 = 2.419,16/12 = 201,60 ευρώ
Μηνιαία παρακράτηση έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης:
Αναγωγή σε ετήσιο καθαρό εισόδημα: 12 x 1.650 = 19.800 (2,2%)
Συνεπώς, 19.800 - 12.000 = 7.800 -> 7.800 x 2,2% = 171,60 ευρώ
2) Έστω ότι μισθωτός του ιδιωτικού τομέα λαμβάνει για παράδειγμα καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.650 ευρώ (σταθερές για όλους τους μήνες του 2015), το Δεκέμβριο καθαρό δώρο Χριστουγέννων 1.650 ευρώ, τον Απρίλιο καθαρό δώρο Πάσχα 825 ευρώ και τον Ιούλιο καθαρό επίδομα αδείας 825 ευρώ.
Ετήσιο καθαρό εισόδημα: 14 x 1.650 = 23.100 ευρώ
Ετήσιος φόρος (βάσει κλίμακας και βάσει των μειώσεων του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε.): 5.299 - 1.869 = 3.430 ευρώ
Μείωση φόρου λόγω παρακράτησης: 3.430 x 1,5% = 51,45 ευρώ
Φόρος που παρακρατείται κάθε μήνα: 3.430 - 51,45 = 3.378,55/14 = 241,32 ευρώ
Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του δώρου Χριστουγέννων: 3.378,55/14 = 241,32 ευρώ
Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του δώρου Πάσχα: (3.378,55/14)/2 = 120,66 ευρώ
Φόρος που πρέπει να παρακρατηθεί κατά την καταβολή του επιδόματος αδείας: (3.378,55/14)/2 = 120,66 ευρώ
Ποσά που πρέπει να παρακρατηθούν έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης:
Αναγωγή σε ετήσιο καθαρό εισόδημα: 14 x 1.650 = 23.100
-> 20.000 - 12.000 = 8.000 x 2.2% = 176 και
-> 3.100 x 5% = 155
Σύνολο: 331/14 = 23,64 ευρώ
Παρακράτηση κατά την καταβολή του μηνιαίου μισθού: 23,64 ευρώ
Παρακράτηση κατά την καταβολή δώρου Χριστουγέννων: 23,64 ευρώ
Παρακράτηση κατά την καταβολή δώρου Πάσχα: 11,82 ευρώ
Παρακράτηση κατά την καταβολή επιδόματος αδείας: 11,82 ευρώ
Πρόστιμα Φ.Μ.Υ.
Κατ’ αρχήν επισημαίνουμε ότι για την υποβολή εκπρόθεσμων μηδενικών δηλώσεων Φ.Μ.Υ. δεν επιβάλλονται τα πρόστιμα του Κ.Φ.Δ..
Για την εκπρόθεσμη υποβολή ή τη μη υποβολή δηλώσεων απόδοσης παρακρατούμενων φόρων, επιβάλλεται, κατά περίπτωση, τα πρόστιμα του άρθρου 54 ως εξής:
- 100,00 €, όταν ο φορολογούμενος δεν είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων,
- 250,00 €, όταν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικών βιβλίων, και
- 500,00 €, εάν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικών βιβλίων.
Εάν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών με βάση τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. που ίσχυσαν μέχρι 31.12.2014 και για τις δραστηριότητές του που εντάσσονταν σε διαφορετικές κατηγορίες βιβλίων (π.χ. απλογραφικά και διπλογραφικά βιβλία) επιβάλλεται το πρόστιμο που αντιστοιχεί στη μεγαλύτερη κατηγορία βιβλίων.
Μη επιβολή προστίμων:
- Σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης παρακρατούμενου φόρου, εφόσον η σχετική αρχική δήλωση έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα.
- Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη φορολογική υποχρέωση (εκ παραδρομής).
Δεδομένου ότι η μη υποβολή δήλωσης διαπιστώνεται μόνον κατόπιν ελέγχου, το πρόστιμο, κατόπιν ελέγχου, επιβάλλεται μόνον εφόσον είναι μεγαλύτερο από το προβλεπόμενο στο άρθρο 58, αντί αυτού, κατ' εφαρμογή της παρ.6 του άρθρου 62.
Το πρόστιμο του άρθρου 59 επιβάλλεται, μόνον εφόσον οι παραβάσεις αυτές διαπιστώνονται κατόπιν ελέγχου.
Στην περίπτωση της εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης παρακρατούμενου φόρου και εκπρόθεσμης απόδοσης αυτού, επιβάλλεται μόνο το πρόστιμο του άρθρου 54 και υπολογίζεται και ο τόκος του άρθρου 53.
Στην περίπτωση που επιβάλλεται το πρόστιμο του άρθρου 59, δεν επιβάλλεται αυτό του άρθρου 58.
Ειδικότερα:
- Σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης παρακρατούμενου φόρου από την οποία θα προέκυπτε υποχρέωση απόδοσης φόρου επιβάλλεται πρόστιμο ποσοστού 50% επί του ποσού του φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση.
- Σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς δήλωσης παρακρατούμενου φόρου επιβάλλεται πρόστιμο ποσοστού 50% επί της διαφοράς του φόρου.
Διευκρινίζουμε ότι στην περίπτωση μη υποβολής δήλωσης παρακρατούμενου φόρου από την οποία προκύπτει φόρος προς καταβολή, που διαπιστώνεται κατόπιν ελέγχου και για την οποία εκδίδεται πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, έχει εφαρμογή και η διάταξη της παρ.2 του άρθρου 54. Επειδή σωρεύονται περισσότερα πρόστιμα που επιβάλλονται για την ίδια παράβαση, υπερισχύει η διάταξη που προβλέπει το μεγαλύτερο πρόστιμο και στην περίπτωση αυτή θα επιβάλλεται το μεγαλύτερο κάθε φορά πρόστιμο μεταξύ αυτών, δηλαδή της παρ.2 του άρθρου 54 και της παρ.1 του άρθρου 59.
Τέλος, διευκρινίζουμε ότι για εκπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων παρακρατούμενων φόρων, που έπρεπε να υποβληθούν ή υποβλήθηκαν από 1.1.2014 και μετά και για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί πράξη επιβολής προστίμου, σύμφωνα με το άρθρο 59, όπως αυτό ίσχυε πριν τον ν.4337/2015, θα επιβάλλεται το πρόστιμο του άρθρου 54.
Παράδειγμα:
Έστω ότι κατόπιν ελέγχου διαπιστώνεται υποβολή ανακριβούς δήλωσης παρακρατούμενου φόρου από υπόχρεο που τηρεί απλογραφικά βιβλία, και προκύπτει επιπλέον φόρος ποσού 1.000,00 €.
Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και καταβολής του φόρου ήταν 30.6.2015.
Η παράβαση διαπιστώνεται στις 20.10.2015.
Σ' αυτήν την περίπτωση ο φορολογούμενος θα καταβάλει:
- Πρόστιμο άρθ. 59 (50% επί της διαφοράς του ποσού φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση) -> 500,00 €
- Τόκος άρθ. 53 (0,73 x 4 μήνες καθυστέρησης) -> 29,20 €
Σύνολο οφειλής στις 20.10.2015 = 1.529,20 €
Παρατηρήσεις:
- Στην ανωτέρω περίπτωση, δεν επιβάλλεται το πρόστιμο του άρθρου 58.
- Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχει εφαρμογή η παρ.6 του άρθρου 62, καθώς για τη διαπίστωση της υποβολής ανακριβούς δήλωσης παρακρατούμενου φόρου από την οποία προκύπτει ποσό φόρου προς καταβολή δεν προβλέπεται πρόστιμο διαδικαστικής παράβασης του άρθρου 54 του Κ.Φ.Δ..
Επίσης, σε κάθε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής οποιουδήποτε ποσού φόρου, τέλους, προστίμου ή εισφοράς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ και για τα οποία εκδόθηκαν πράξεις προσδιορισμού από την 1.1.2014 και μετά υπολογίζεται τόκος εκπρόθεσμης καταβολής. Ο τόκος δεν συνιστά κύρωση αλλά υπολογίζεται λόγω της καθυστέρησης στην εξόφληση των οφειλών. Μεταβατικά, και μέχρι τις 31.12.2017, ο τόκος υπολογίζεται σε μηνιαία βάση κατά την είσπραξη για ολόκληρο τον μήνα. Αφετηρία για τον υπολογισμό του τόκου είναι η επόμενη ημέρα από τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας καταβολής. Ειδικά, στην περίπτωση εκπρόθεσμης ή τροποποιητικής δήλωσης, καθώς και πράξεων εκτιμώμενου, διορθωτικού ή προληπτικού προσδιορισμού του φόρου που αφορούν φορολογικές υποχρεώσεις, περιόδους, χρήσεις, υποθέσεις ή φορολογικά έτη από την 1.1.2014 και μετά, αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, ο κατά περίπτωση φόρος.
Το ύψος του επιτοκίου υπολογισμού των τόκων ανέρχεται σήμερα σε 8,76 εκατοστιαίες μονάδες ετησίως (0,73% μηνιαίως), δυνάμει της υπ. αριθμ. ΔΠΕΙΣ 1198598 ΕΞ 2013/31.12.2013 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών.
* Δεν διενεργείται ανατοκισμός.
Τέλος, εάν η παράβαση εμπίπτει στις πράξεις που χαρακτηρίζονται, βάσει του άρθρου 66, ως εγκλήματα φοροδιαφυγής, τότε, εκτός των ανωτέρω προστίμων επιβάλλονται και ποινικές κυρώσεις, κατά τον τρόπο που ορίζεται στο δωδέκατο κεφάλαιο (άρθ.66-71) του ΚΦΔ.
Προσοχή!
H παρακράτηση από τους μισθούς και τις συντάξεις γίνεται με τους συντελεστές της νέας κλίμακας από 27.5.2016!
(Σχετ. ΠΟΛ.1072/31.3.2015)
(03.01.2017)
